محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی

مقاله کنفرانس
تاثیر شاخص محدودیت تامین مالی شرکت بر نقد شوندگی

چکیده:
ریسک نقدشوندگی سهام را می توان یکی از عوامل دخیل در تعیین بازده مورد انتظار سرمایه گذاران دانست. تعیین معیاری بر اساس خصوصیات خود شرکت که بتواند به تعیین میزان نقدشوندگی سهام کمک کند، می تواند به تصمیم گیری مناسب سرمایه گذاران منتهی شود. هدف اساسی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین نقدینگی دارایی، نقدینگی سهام و تصمیمات تامین مالی بر این رابطه در شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران است. این تحقیق از نوع توصیفی همبستگی است. نمونه آماری تحقیق، شامل 99 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که داده های آنها برای یک دوره 8 ساله 1392تا1385 گردآوری و تجزیه و تحلیل شد. برای سنجش متغیر نقدشوندگی سهام از معیار بازده صفر استفاده شده است. نقدشوندگی دارایی ها به روش نقدشوندگی موزون دارایی ها محاسبه شده است. فرضیه تحقیق با استفاده از مدل های رگرسیون مورد آزمون قرار گرفته و نتایج حاصل از آزمون فرضیه نشان می دهد در شرکت هایی با محدودیت تامین مالی بیشتر، رابطه نقدشوندگی دارایی با نقدشوندگی سهام بیشتر است

تداوم جریان ورود نقدینگی به بورس

تهران – ایرنا – یک کارشناس بازار سرمایه روند معاملات بورس در هفته نخست تیر ماه را مورد پیش‌بینی قرار داد و افزود: جریان خرد نقدینگی کماکان به سمت این بازار ادامه دارد که در کنار آن شاهد عرضه بیشتر و روان شدن معاملات در این بازار خواهیم بود.

«امیرعلی امیرباقری» امروز (شنبه) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به روند معاملات بورس در هفته‌ گذشته گفت: در هفته‌ای که گذشت روزهای به نسبت پر عرضه‌ای را در بازار شاهد بودیم که این افزایش فروش را در بازار هفته پایانی خرداد ماه را می‌توان ناشی از دو عامل دانست.

وی اظهار داشت: در ابتدا قیمت‌ برخی از سهام به لحاظ تکنیکالی به نرخ پیش‌بینی شده و سطوح مقاومتی رسیده بودند که این موضوع زمینه افت روند صعودی در بازار محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی را فراهم کرد.

امیرباقری افزود: عامل دیگر که باعث افزایش عرضه در بازار شد، شناسایی سود از جانب سرمایه‌گذارانی بود که با پیش‌بینی احتمال ایجاد اصلاح در بازار به دنبال عرضه سهام خود در بازار رفتند.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: نکته قابل توجهی که در بازار پیش‌بینی نشده بود و احتمال اصلاح در بازار را ناکام گذاشت، عدم خروج جریان نقدینگی خرد از جانب حقیقی‌ها بود و فقط اجازه دست به دست شدن سهام را بین سهامداران داد که این امر منجر به ممانعت از احتمال اصلاح قیمتی شدید در بازار شد.

وی با بیان اینکه در روز دوشنبه تا حدودی شاهد فشار عرضه سنگین در بازار بودیم اما از روز سه‌شنبه روند معاملات بلافاصله به مدار رشد بازگشت، گفت: انتظار فعالان بازار این بود که اصلاح شاخص بورس تا پایان هفته در بازار ادامه‌دار باشد، همچنین تا چند روزی سهام موجود در بازار با قیمت پایین دست به دست شوند و شاهد چرخش بازیگران سهام در بازار باشیم که خوشبختانه این اتفاق در بازار رخ نداد.

امیرباقری با بیا اینکه در بازار هفته گذشته فقط یک روز شاهد فشار فروش بودیم اما از روز بعد بازار به مدار رشد بازگشت، افزود: با توجه به عدم رشد اقتصادی، سرمایه‌گذاران سرمایه و نقدینگی‌های موجود در اختیار خود را وارد بازاری خواهند کرد که بتوانند از آن در برابر تورم محافظت کنند.

مقایسه بورس با دیگر بازارها

این کارشناس بازار سرمایه به تفاوت سرمایه‌گذاری در بورس با دیگر بازارها اشاره کرد و گفت: بازار ارز و سکه از بازیگر پرقدرتی مانند بانک مرکزی برخوردار است که می‌تواند از آن بازار حمایت کند اما به دلیل اعمال برخی از محدودیت‌ها تا حدودی در مقایسه با بورس از رشد جا مانده است.

وی گفت: همچنین با توجه به تحولات سیاسی که غیرقابل پیش‌بینی هستند و وجود محدودیت‌های قانونی، جذابیت چندانی برای سرمایه‌گذاری در این بازارها وجود ندارد.

امیر باقری با بیان اینکه بازار مسکن به دلیل وجود اختلاف معناداری که بین قدرت خرید مصرف‌کننده با قیمت ملک وجود دارد عملا این بازار را از حوزه سرمایه‌گذاری خارج کرده است، افزود: برخی از پارامترهای تنظیمی مانند نرخ عوارض شهرداری در بازار ملک منجر به کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در این بازار شده و عملا زمینه خروج سرمایه‌های مردم از بازار ملک را فراهم کرده است.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در وضعیت کنونی بازار سرمایه تنها بازار جذاب برای سرمایه‌گذاری است، گفت: انتظار ما از سرمایه‌گذاران این است که همچنان با ورود جریان نقدینگی خود به بورس باعث ادامه رشد شاخص بورس در این بازار شوند.

وی افزود: نکته‌ای که سرمایه‌گذاران باید به آن توجه داشته باشند این است که رشد این بازار نمی‌تواند تا ابد ادامه‌دار باشد و از یک جایی به بعد به طور حتم وارد فاز اصلاحات قیمتی و زمانی خواهد شد.

امیر باقری با بیان اینکه سرمایه‌گذاران باید خود را با واقعیت‌های موجود در بازار وفق دهند، گفت: سرمایه‌گذاران باید از رفتارهای هیجانی در بازار دوری کنند و با دیدن صف‌های فروش به سرعت تصمیم به خروج سرمایه‌های خود از بازار نگیرند.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: در چند سال اخیر تصمیم خروج سرمایه از بازار استراتژی چندان مناسبی در این در بازار نبوده و منجر به جاماندگی از رشد بازار و تحمل ضرر و زیان در این بازار شده است.

عرضه صندوق‌های ETF پالایشگاهی در بورس

امیرباقری به عرضه مرحله دوم صندوق‌های ETF اشاره کرد و افزود: احتمال دارد عرضه صندوق‌های ETF پالایشگاهی به مدت یک تا دو ماه با تاخیر مواجه شود که این امر منجر به ایجاد فضای بیشتر برای تحرکات در معاملات گروه پالایشگاهی خواهد شد و صندوق‌های ETF پالایشگاهی با قیمت جذابی قابلیت عرضه خواهند داشت.

این کارشناس بازار سرمایه به ادامه جریان ورود نقدینگی به بازار تاکید کرد و افزود: به نظر می‌رسد راه سهام از یکدیگر جدا خواهد شد که این امر باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران با نگاه تحلیلی و سختگیرانه‌تری اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار کنند.

امیرباقری افزود: این موضوع منجر به خروج سرمایه از برخی گروه‌ها و صنایع که رشد نامتناسبی با بنیان و چشم‌انداز خود دارند خواهند شد و دوباره وارد سهامی می شوند که دارای چشم‌نداز و پتانسیل قابل قبولی هستند.

وی با بیان اینکه مقصد نقدینگی در بورس باید تامین نقدینگی شرکت‌ها و کمک به بخش تولید باشد در غیراینصورت کمکی به رشد اقتصادی کشور نخواهد کرد، گفت: دولت و بنگاه‌های کلان باید از برنامه‌ریزی خاص برای استفاده از این نقدینگی داشته باشند تا در کوتاه مدت و بلندمدت شاهد جهش تولید، رشد اقتصادی و ثبات اقتصادی باشیم.

منظور از نسبت های مالی چیست؟ معرفی کامل انواع نسبت های مالی

نسبت‌های مالی مقادیر عددی هستند که با هدف به دست آوردن اطلاعات معنادار از صورت‌های مالی یک شرکت استخراج می‌شوند. اعداد استخراج‌ شده از صورت‌های مالی شرکت مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان نقدینگی، در مواردی هم چون آنالیزهای مقداری و ارزیابی نقدینگی، رشد، حاشیه سود، سودآوری، نرخ بازگشت، ارزش‌گذاری و غیره استفاده می‌شوند. یکی از متداول‌ترین راه‌های تحلیل مالی، محاسبه و بررسی نسبت های مالی است. این نسبت‌ها در چندین گروه تعریف شده‌اند و هر کدام به یکی از جنبه‌های وضعیت مالی شرکت‌ها می‌پردازند. نسبت های مالی به دسته‌بندی‌های اصلی زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

نگاهی به کاربردها و کاربران تحلیل نسبت های مالی

تحلیل نسبت‌ های مالی دو هدف اساسی را دنبال می‌کند:

تعیین نسبت‌ های مالی در هر دوره و پیگیری تغییر مقادیر آن‌ها در طول دوره، با هدف کشف سرنخ‌هایی است که موجب پیشرفت موسسه می‌شوند. مثلا افزایش نرخ بدهی نسبت به دارایی می‌تواند نشان‌ دهنده‌ این باشد که شرکت تحت‌ فشار بدهی است و در نهایت آن موسسه را با خطر ورشکستگی مواجه کند.

مقایسه‌ نسبت های مالی با رقبای اصلی به این منظور صورت می‌گیرد که مشخص شود کدام قسمت شرکت عملکرد بهتر یا بدتری نسبت به میانگین صنعت مربوط به خودش دارد. مقایسه بازده دارایی بین شرکت‌ها به یک تحلیلگر یا سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا تشخیص دهد کدام شرکت‌ها در جهت افزایش سودآوری، استفاده بهینه‌تری از دارایی‌شان داشته‌اند. استفاده‌ کنندگان نسبت های مالی به دو گروه استفاده ‌کنندگان داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند:

• استفاده‌ کنندگان خارجی: شامل تحلیلگران مالی، سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی، اعتباردهندگان، رقبا، مقامات مالیاتی، مقامات نظارتی و ناظران صنعت می‌شوند.
• استفاده‌ کنندگان داخلی: شامل مدیر تیم، کارمندان و مالکان می‌شوند.

منظور از محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی نسبت‌‌های نقدینگی چیست؟

نقدینگی را می‌توان این طور تعریف کرد: «میزان توانایی شرکت در بازپرداخت دیون کوتاه‌مدت خود.» بنابراین نسبت‌های نقدینگی اطلاعاتی در مورد توانایی شرکت‌ها در پرداخت دیون کوتاه‌مدت یا عمل به تعهدات کوتاه‌مدتشان فراهم می‌آورند.

نسبت‌های نقدینگی متداول شامل موارد زیر می‌شوند:

• نسبت جاری: توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت با دارایی‌های جاری

نسبت جاری: دارایی‌های جاری/ بدهی‌های جاری

• نسبت آنی: توانایی یک شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت خود از محل دارایی‌های نقدی

نسبت آنی (سریع) = دارایی‌های جاری – موجودی مواد و کالا / بدهی‌های جار

• نسبت وجه نقد: توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت خود از محل وجوه نقد. این نسبت محافظه­ کارانه‌ترین نسبت نقدینگی است که حساب‌های دریافتنی نیز در آن لحاظ نمی‌شود.

نسبت وجه نقد = موجودی نقدی+ سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت / بدهی‌های جاری

بررسی نسبت‌‌های اهرمی یا ساختار سرمایه

نسبت‌های اهرمی مقدار منابع دریافت شده از بدهی را اندازه‌گیری می‌کنند. در واقع، از نسبت‌های اهرمی برای ارزیابی سطح بدهی‌های کوتاه و بلندمدت شرکت استفاده می‌شود. نسبت‌های اهرمی شامل موارد زیر می‌شوند:

• نسبت بدهی: توانایی یک شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه و محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی بلندمدت با کل دارایی‌های موجود

نسبت بدهی = مجموع بدهی‌ها / مجموع دارایی‌ها

• نسبت تسهیلات به سرمایه: میزان اتکای شرکت به استقراض از بانک و حقوق صاحبان سهام برای تامین مالی خود

نسبت تسهیلات به سرمایه = مجموع تسهیلات / مجموع تسهیلات + حقوق صاحبان سهام

• نسبت پوشش بهره: نشان‌ دهنده توان شرکت در پرداخت هزینه‌های مالی مثلا بهره وام­‌های دریافتنی از محل سود عملیاتی

نسبت پوشش بهره = سود عملیاتی/ هزینه‌های مالی

معرفی نسبت‌های فعالیت

نسبت‌های فعالیت یا کارایی ابزارهایی هستند که برای سنجش کاربرد دارایی‌های شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرند و از طریق ارزیابی میزان فروش و تاثیر دارایی‌ها بر آن اندازه‌گیری می‌شوند. این گروه از نسبت‌ها، حجم فروش شرکت را با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف مانند موجودی کالا، دارایی ثابت و … مقایسه کرده و میزان به‌ کارگیری موثر منابع شرکت و راندمان عملیات آن را در دوره عملیات ارزیابی می‌کنند.

• دوره گردش موجودی کالا یا میانگین سنی کالا: دوره گردش موجودی کالا، بازه زمانی را نشان می‌دهد که در آن دفعات گردش کالا اتفاق افتاده است. گردش موجودی کالا بیانگر این است که موجودی کالا و مواد اولیه شرکت در یک بازه زمانی مشخص – مثلا یک سال مالی – چند بار به فروش رسیده و جایگزین شده است.

دوره گردش موجودی کالا = متوسط موجودی مواد و کالا *۳۶۵ / بهای تمام‌ شده کالای فروش رفته

• دوره وصول مطالبات: نشان‌ دهنده فاصله زمانی تحویل کالا به مشتری تا دریافت وجه نقد از مشتری است. به بیان دیگر، مدت‌ زمانی است که طول می­‌کشد تا شرکت مطالبات خود را از مشتریان دریافت کند. با بررسی این نسبت درمی‌یابیم که شرکت درآمد فروش خود را در چه بازه زمانی به چرخه عملیاتی بازمی‌گرداند.

دوره وصول مطالبات = متوسط حساب­‌های دریافتنی *۳۶۵ / فروش نسیه

• دوره گردش عملیات: به دوره‌ای گفته می‌شود که در طول آن، یک شرکت، مراحل خریداری مواد اولیه، تولید کالا، ارسال به دست مشتری و در نهایت دریافت وجه نقد را سپری می‌کند.

دوره گردش عملیات = دوره وصول مطالبات + دوره گردش موجودی کالا

• گردش دارایی: این نسبت، میزان تأثیرگذاری گردش دارایی‌ها را در کسب درآمد شرکت نشان می‌دهد و بیانگر این است که چگونه دارایی‌های شرکت برای ایجاد درآمد به کار گرفته می‌شوند. با مقایسه این نسبت در دوره‌های گذشته می‌توان به این نتیجه رسید که افزایش دارایی‌ها در کسب درآمد بیشتر توسط شرکت، تأثیرگذار بوده است یا خیر.

گردش دارایی = فروش خالص / میانگین جمع دارایی­‌ها

• گردش دارایی‌های ثابت: این نسبت، بیانگر میزان تأثیرگذاری دارایی‌های ثابت شرکت بر کسب درآمد آن است.

گردش دارایی‌های ثابت = فروش خالص / میانگین دارایی­‌های ثابت

• دوره پرداخت بدهی‌­ها: نشان­ دهنده مدت‌ زمانی است که طول می­‌کشد تا شرکت بدهی خود را با تامین‌ کنندگان – بدهی بابت خرید مواد اولیه به‌صورت نسیه – تسویه کند.

دوره پرداخت بدهی‌­ها = متوسط حساب­‌های پرداختنی *۳۶۵ / خرید نسیه

• نسبت گردش سرمایه جاری: سرمایه در گردش، تفاوت دارایی جاری از بدهی جاری شرکت است. این سرمایه، بخشی از خالص دارایی‌های جاری است که مستقیم یا غیرمستقیم تسهیلاتی را در چرخه تولید ایجاد می‌کند.

گردش سرمایه جاری = فروش / سرمایه در گردش

• نسبت موجودی کالا به سرمایه در گردش: با توجه به اینکه یکی از اجزای تشکیل‌ دهنده دارایی جاری، موجودی کالا است، نسبت موجودی کالا به سرمایه محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی در گردش نشان‌ دهنده آن است که چه مقدار از سرمایه در گردش شرکت را موجودی کالا تشکیل داده است.

موجودی کالا به سرمایه در گردش = موجودی کالا / سرمایه در گردش

منظور از نسبت‌های سودآوری چیست؟

نسبت‌های سودآوری، توانایی شرکت برای تولید درآمد مرتبط با عملکرد و سود سهام، دارایی‌های ترازنامه، هزینه‌های عملیاتی و سهام را اندازه‌گیری می‌کند. مهم‌ترین نسبت های مالی سودآوری شامل موارد زیر می‌شوند:

• بازده دارایی‌­ها: نسبت بازده دارایی‌ها نشان‌ دهنده آن است که شرکت چگونه از منابع و دارایی تحت اختیار خود برای کسب سود بهره برده و برای سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان خود بازدهی ایجاد کرده است. نسبت بازده دارایی‌ها می‌تواند شاخص نهایی برای ارزیابی کفایت و کارایی مدیریت شرکت باشد.

بازده دارایی = سود خالص / میانگین جمع دارایی­‌ها

• بازده حقوق صاحبان سهام: شیوه‌ای برای اندازه‌گیری میزان سودآوری شرکت است که روش ایجاد سود با استفاده از سرمایه سهامداران را روشن می‌کند.

بازده حقوق صاحبان سهام = سود خالص / حقوق صاحبان سهام

• حاشیه سود ناخالص: این نسبت، عملیات اجرایی و کسب درآمد شرکت را ارزیابی می‌کند و همچنین توانایی شرکت در کنترل بهای تمام‌ شده کالای فروش رفته را بررسی کرده و رابطه‌ بین فروش و هزینه‌های تولید کالای فروخته‌ شده را نشان می‌دهد.

حاشیه سود ناخالص = سود ناخالص / فروش

• حاشیه سود عملیاتی: نسبت سود عملیاتی نشان‌ دهنده این است که هر یک ریال فروش محصولات یا خدمات چه تأثیری در سود عملیاتی شرکت دارد.

حاشیه سود عملیاتی = سود عملیاتی / فروش

• حاشیه سود خالص: درصد حاشیه سود خالص شرکت نشان‌ دهنده این است که از هر ۱ تومان فروش شرکت چه مقدار آن به سود خالص تبدیل‌ شده است.

حاشیه سود خالص = سود خالص / فروش

آشنایی با نسبت‌های ارزش بازار

این نسبت‌ها منعکس‌ کننده نگرش سهامداران و تحلیل گران بازار سرمایه در خصوص عملکرد گذشته و پیش‌ بینی روند آتی شرکت هستند. انواع متداول نسبت‌های ارزش بازار عبارت‌اند از:

• نسبت ارزش دفتری (P/BV): این نسبت بیانگر ارزش ثبت‌ شده خالص دارایی‌ها بر مبنای هر سهم از سهام عادی هستند.

P/B = قیمت بازار هر سهم از سهام عادی * تعداد سهام در دست سهامداران عادی / حقوق صاحبان سهام

• نسبت قیمت به درآمد (P/E): این نسبت، دیدگاه تحلیل گران بازار سرمایه را در خصوص سودآوری آتی شرکت تعیین می‌کند و از تقسیم قیمت بازار هر سهم عادی در یک دوره زمانی خاص و سود سالانه آن به دست می‌آید.

P/E = قیمت بازار هر سهم از سهام عادی / سود هر سهم از سهام عادی

• نسبت قیمت به فروش (P/S): این نسبت که از حاصل تقسیم ارزش بازار شرکت بر کل فروش ۱۲ ماهه ایجاد می‌شود، به شما می‌گوید برای هر یک ریال فروش سالانه چقدر هزینه می‌کنید.

P/ S = قیمت بازار هر سهم از سهام عادی / کل فروش ۱۲ ماه اخیر شرکت

• قیمت به جریان نقدینگی (P/CF): این نسبت از توان قابل ملاحظه‌­ای برای پیش ­بینی بازده سهام برخوردار است و معمولا به‌ وسیله سرمایه‌گذاران نهادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نسبت قیمت به جریان نقدینگی، مواردی از قبیل استهلاک، تخفیف درآمد و مواردی از نقدینگی را که توسط کسب و کار ایجاد شده حذف می‌کند.

P/ CF = قیمت بازار هر سهم از سهام عادی / جریان نقدی هر سهم

جریان نقدی هر سهم = سود هر سهم + (استهلاک دارایی‌های مشهود و نامشهود / تعداد سهام شرکت)

• نسبتPEG: نسبتی است که برای تعیین ارزش سود هر سهم تا زمانی که نرخ رشد سود سهام شرکت در نظر گرفته شود مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نسبت مبتنی بر نسبت P/E است و چشم‌انداز رشد یک سهم را در نظر می­‌گیرد. محاسبه بدین شکل است که نسبت P/E را به نرخ رشد سالانه درآمد بر مبنای ارزش ۵ سال آینده تقسیم می‌کنیم. اگر نتیجه کمتر از یک باشد بیانگر آن است که بازار به‌طور کامل چشم‌اندازی در خصوص این سهم ندارد.

PEG = (قیمت بازار هر سهم از سهام عادی / سود هر سهم از سهام عادی) / نرخ رشد سالانه درآمد

محدودیت نسبت های مالی چیست؟

تحلیل نسبت‌های صورت‌های مالی به‌ طور گسترده‌ای توسط تحلیل‌گران مالی، سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان به کار می‌رود. در واقع این نسبت‌ها وضعیت اقتصادی واحد تجاری را در مقایسه با صورت‌های مالی به شکل بهتری انعکاس می‌دهند. از سوی دیگر، نسبت های مالی در مدل‌های پیش‌بینی به‌ طور موفقیت‌آمیزی به کار می‌روند. اما با وجود استفاده وسیع از نسبت‌ های مالی این تکنیک‌ها با برخی از محدودیت‌ها روبه‌رو هستند که تفسیرها را با پاره‌ای از ابهام مواجه می‌کنند.

نمونه‌هایی از محدودیت‌های نسبت های مالی

1. با توجه به اینکه نسبت‌ها بر مبنای اطلاعات تاریخی هستند، میانگینی از شرایط موجود در گذشته به شمار می‌روند.
2. هنگامی‌ که اطلاعات بر مبنای بهای تمام‌ شده تاریخی باشند قادر به انعکاس سطح عمومی قیمت‌ها و ارزش‌های جاری نخواهند بود.
3. از آنجایی که روش محاسبه هر نسبت استاندارد نیست، بنابراین نمی‌توان تاثیر نفوذ اطلاعات گزینش‌ شده را در محاسبات نادیده گرفت.
4. استفاده از روش‌های مختلف حسابداری می‌تواند بر نسبت‌ها اثرگذار باشد. مثلا استفاده از روش‌ «فایفو» نتیجه‌ متفاوتی نسبت به استفاده از روش «لایفو» ایجاد می‌کند.
5. همچنین تغییرات در اصول و برآوردهای حسابداری – مثلا تغییر از روش فایفو به لایفو – نیز در تغییر نسبت های مالی تأثیرگذار هستند. علاوه بر این، برای استفاده از اطلاعات در روندهای درازمدت، ممکن است نیازمند تبدیل اطلاعات با هدف حذف رویدادهای غیرعادی و غیرمترقبه باشیم.
6. با توجه به تفاوت‌های موجود در ویژگی‌های عملیاتی شرکت‌های مختلف مانند خطوط تولید، روش عملیات، نحوه تامین مالی و منطقه جغرافیایی شرکت‌ها مقایسه بین شرکتی دشوار است.

به هنگام استفاده از نسبت های مالی، محتاط باشید!

اگرچه محدودیت‌های صورت‌های مالی بسیار با اهمیت هستند. اما با این حال، تحلیل نسبت‌ها از تکنیک‌های مهم تفسیر صورت‌های مالی به شمار می‌رود. زیرا نسبت‌ها نشانگر ارتباط‌هایی میان عناصر اساسی صورت‌های مالی شرکت‌ها هستند. در هر صورت، نتایج حاصل از نسبت های مالی باید با احتیاط بیشتری مورد استفاده قرار گیرند.

لزوم توجه بیشتر به محدودیت‌ها و فرصت‌های بازار سرمایه

معاملات نخستین روز هفته در بازار سرمایه کشور با رشد بیش از 23 هزار واحدی شاخص کل بورس تهران خاتمه یافت. در این روز هجوم نقدینگی به بازار سرمایه سبب شد تا شاهد رشد 3.59 درصدی ارزش بورس باشیم.

در راستای تحولات اخیر در بورس تهران بررسی شد

معاملات نخستین روز هفته در بازار سرمایه کشور با رشد بیش از 23 هزار واحدی شاخص کل بورس تهران خاتمه یافت. در این روز هجوم نقدینگی به بازار سرمایه سبب شد تا شاهد رشد 3.59 درصدی ارزش بورس باشیم. به موجب این افزایش شاخص کل به سطح 668 هزار و 339 واحد رسید. در این روز همچنین شاخص کل هموزن، افزایشی 7 هزار و 968 واحدی را به ثبت رساند که به معنای رشد 3.53 درصدی نماگر یاد شده در بازار سرمایه بود.

تغییرات قیمت در بازار سرمایه و رشد دست جمعی بهای سهام در دو سال گذشته سبب شده تا در حال حاضر و با توجه به رویدادهای رخ داده در اقتصاد کشور و جهان، توجه به ریسک معاملات و سرمایه‌گذاری واقع‌بینانه در بازار سرمایه بیش از پیش اهمیت یابد. این امر به‌خصوص با ارزیابی شرایط سیستم بانکی و نیارهای پولی کشور هم در بخش اعتبار و هم در بخش جذب نقدینگی از اهمیت بسیاری برخوردار خواهد بود.

مدیر گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار در همین باره به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: میانگین روزانه ارزش معاملات سهام در بورس و فرابورس در اسفندماه سال ۱۳۹۸ نیز نسبت به ابتدای همین سال بیش از ۳۰۰ درصد رشد داشته است.

زانیار احمدی افزود: کاهش نرخ سود سپرده بانکی، اعمال محدودیت‌های معاملاتی در بازار ارز و طلا، رکود مقطعی و کاهش قدرت خرید در بازار مسکن و همزمان با آن افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده (کاهش قدرت خرید و کاهش ارزش دارایی عموم) موجب حرکت جریان نقدینگی به سمت بازار سرمایه شد.

وی اظهار داشت: سرازیر شدن حجم بالای نقدینگی در بازار سهام که ارزش معاملات و ارزش بازار را به صورت قابل ملاحظه‌ای تحت تأثیر قرار داده است، پایین بودن تعداد سهام شناور آزاد برخی از شرکت‌های پذیرفته شده، استقبال بی‌سابقه اشخاص حقیقی به صورت مستقیم از بازار سهام به‌رغم پایین بودن سواد مالی که منجر به رفتارهای هیجانی و غیرعقلایی می‌شود، محدودیت در زیر ساخت‌های معاملات از جمله سامانه معاملات و دستوری بودن نرخ بهره بانکی که باعث عدم جذابیت اوراق بدهی، به‌خصوص اوراق تامین مالی ناشران خصوصی شده است، از جمله ریسک‌هایی هستند که به صورت همزمان می‌توانند فرصت و تهدیدی برای بازار سرمایه محسوب شوند. مدیر گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: بدون شک لازم است هر کدام از ریسک‌های ذکر شده در راستای حفظ حقوق سهامداران خرد کنترل شوند و اقدامات اصلاحی و اقتضایی همچون اصلاح ریزساختار بازار، توسعه بخش‌های مختلف بازار سرمایه از جمله بازار اوراق تأمین مالی یا ایجاد بازار جدید، تشویق شرکت‌ها به افزایش سهام شناور آزاد، تشویق شرکت‌ها به افزایش سرمایه از محل صرف سهام همچنین تشویق افراد غیرحرفه‌ای و غیرمتخصص به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام شود. احمدی با بیان اینکه تا به امروز تلاش بسیاری در این زمینه انجام شده و کماکان نیز در حال انجام است، اظهار داشت: در این زمینه دولت نیز با واگذاری شرکت‌های دولتی در تلاش است که به صورت جدی از بازار سرمایه حمایت کند. با این وجود، این رخداد فرصت تاریخی برای بازار سرمایه است تا بتواند جایگاه اصلی خود را در اقتصاد کشور به دست آورد. وی با اشاره به اینکه بازار سرمایه محیطی شفاف برای سرمایه‌گذاری است که نظارت در آن به‌صورت سیستمی انجام می‌شود و اطلاعات یکسان برای همه افراد در دسترس است، تاکید کرد: این بازار همچنین توانایی جذب بالای نقدینگی و هدایت آن به مسیر تولید را دارد. از همین رو شرکت‌ها می‌توانند از این فرصت استفاده کرده و از این منابع جهت تأمین مالی لازم در خصوص ادامه حیات کسب و کار خود از آن بهره مند شوند. به گفته احمدی، از جمله نهادهای دیگر که می‌تواند از این فرصت بهره مند شود، بانک مرکزی است که به عنوان نهاد ناظر و تنظیم‌کننده بازار پول می‌تواند از فرصت پیش آمده استفاده کرده و با بهره‌گیری از زیرساخت‌های بازار سرمایه همچنین فرصت پیش آمده در این بازار، فعالیت‌های اصلی و مهم خود را به صورت کاراتری انجام دهد.

وی توضیح داد: در حال حاضر بسیاری از بانک‌ها به علت عدم جذابیت سود سپرده و سیاست‌های محدودکننده بانک مرکزی از کمبود نقدینگی رنج می‌برند. از همین رو یکی از راه‌های مناسب، هدایت قسمتی از نقدینگی موجود در بازار سهام به سمت بازار پول با استفاده از ابزارهایی نظیر گواهی سپرده بانکی تنزیل شده جهت تأمین مالی کوتاه‌مدت است. مدیر گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: در صورت انتشار این اوراق، بانک‌ها می‌توانند از بازار پول (به‌طور مثال یکی از بازارهای فرابورس ایران) به جذب نقدینگی اقدام کنند. این مهم بانک‌ها را کمک می‌کند تا به صورت موثرتری به مدیریت دارایی و بدهی خود بپردازند و ریسک حاصل از شکاف نقدینگی را به صورت کاراتری کنترل کنند.

وی توضیح داد: در همین راستا صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت می‌توانند در برابر سپرده‌گذاری در بانک‌ها در گواهی سپرده بانکی سرمایه‌گذاری کنند که از طرفی باعث ایجاد مدیریت نقدینگی در صندوق و از طرف دیگر باعث رشد گردش معاملات خواهد شد. در این زمینه لازم است بانک مرکزی مجوز فعالیت بانک‌ها در بازار سرمایه را هر چند به صورت محدود صادر کند تا بانک‌ها بتوانند از این ظرفیت به مدیریت دارایی و بدهی بپردازند.

احمدی با بیان اینکه بازارگردانی بانک مرکزی در بازار پول فرابورس ایران می‌تواند راه موثری در کنترل نقدینگی کشور همچنین کنترل نرخ بهره در بازار باشد، گفت: بانک مرکزی می‌تواند با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار از ظرفیت‌هایی مانند روش ثبت سفارش برای عرضه اوراق در بازار اولیه و همچنین مدیریت وثایق بهره مند شود و با بازارگردانی اوراق در بازار ثانویه (بازار پول) به مدیریت نرخ بهره بپردازد و در برابر نگه داشتن نرخ بهره به صورت دستوری یا با اعمال محدودیت، با انجام عملیات بازارسازی به صورت آزاد نرخ را تعیین کند.

وی افزود: این مهم باعث افزایش کارایی سیستم پولی خواهد شد و در نتیجه آن جریان تأمین مالی از طریق بازار سرمایه نیز راحت‌تر صورت می‌گیرد.

مدیر گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: از طرف دیگر بانک مرکزی می‌تواند با اجازه فعالیت به بانک‌ها جهت بانکداری اختصاصی (private banking) به صورت محدود، امکان سودآوری بانک‌ها را فراهم کند.

احمدی اظهار داشت: در حال حاضر بسیاری از بانک‌ها تمایل دارند که در بازار سرمایه فعالیت داشته باشند و برای مشتریانی که فقط محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی به سود سپرده راضی نیستند، در بازارهای دیگر به خصوص بازار سرمایه سرمایه‌گذاری کنند که این موضوع ضمن جذب نقدینگی برای بانک، امکان سودآوری بیشتری را برای بانک‌ها فراهم می‌کند. راهکار دیگر را می‌توان اجازه فعالیت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانکی دانست که مدتی است توسط بانک مرکزی محدود شده‌اند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بازار سرمایه تا به امروز مقابل بسیاری از ریسک‌های سیاسی و اقتصادی ایستادگی کرده و در این زمان بسیاری از شرکت‌های تولیدی و خدماتی همچنین نهادهای نظارتی مانند بانک و بیمه می‌توانند با استفاده از ظرفیت‌های موجود در این محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی بازار مجددا فعالیت‌های خود را احیا کنند.

سقف‌شکنی شاخص بورس در زمستان 99/ بازگشت جریان نقدینگی به بازار سرمایه در صورت محدودیت معاملات دلار

مدیر سرمایه‌گذاری پترول، با انتقاد از تصمیم‌های یک‌شبه و خلق‌الساعه برای بازار سرمایه، معتقد است: تصمیم‌های یک‌شبه‌ و خلق‌الساعه همراه با محدودیت‌هایی‌ که محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی اعمال می‌شود، روی شاخص تاثیر منفی می‌گذارد و به اصطلاح، مدیریت گلخانه‌ای شاخص، مکانیسم درست و سالم بازار را زیر سوال می‌برد.

دکتر فرهاد جوانمردی، در گفت‌وگو با خبرنگار بااقتصاد، می‌افزاید: با خدشه‌دار شدن مکانیسم بازار، اعتماد عمومی سلب می‌شود و برگشت دوباره اعتماد و همچنین روند شاخص به مسیر عادی آن دشوار است.

وی در پاسخ به این پرسش که موج اصلاح و ریزش شاخص تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، تصریح می‌کند: باید به این روند اصلاحی و ریزش شاخص بورس عادت کنیم. با توجه به نرخ فعلی دلار در بازار و محدودیتی که قرار است در خرید و فروش دلار اعمال و آن را تعزیراتی کنند، جریان نقدینگی دوباره به سمت بازار سرمایه برمی‌گردد.

مدیر سرمایه‌گذاری پترول، ادامه می‌دهد: متاسفانه با این تصمیم‌های شتاب‌زده سازمان برای بازار سرمایه، شاخص را زیر فشار قرار می‎‌دهد و پروسه بازگشت شاخص را طولانی‌تر می‌کند اما به هر حال و بزودی، شاخص به مسیر صعودی برخواهد گشت.

جوانمردی به این پرسش که آیا پروسه زمانی بازگشت شاخص کوتاه‌مدت خواهد بود، پاسخ می‌دهد و می‌گوید: تا کمتر از دو هفته دیگر، بازار به ثبات می‌رسد و سپس شاخص با شیب کم، بالا می‌رود و صعود می‌کند اما نباید مانند گذشته انتظار صعود شارپی را داشته باشیم.

این تحلیلگر بازارهای مالی، به پیشروهای بازار در فصل پاییز نیز اشاره و اظهار می‌کند: در حال حاضر، بیش‌تر نمادها و سهم‌ها بجز خودرویی‌ها و پالایشی‌ها به ارزندگی رسیده‌اند و صنایع فولادی، معدنی و پتروشیمی پیشروهای بازار در فصل پاییز و زمستان خواهند بود.

به گفته مدیر سرمایه‌گذاری پترول، به دلیل افزایش نرخ دلار نیمایی که سقف معامله آن برداشته شده و به احتمال زیاد سقف قیمتی آن نیز برای صنایع بزرگ معدنی، فولادی و پتروشیمی حذف خواهد شد، بیش‌ترین تاثیر را گروه پتروشیمی‌ها روی شاخص خواهد گذاشت.

ارزیابی جوانمردی از روند بازار در فصل پاییز، مثبت است و می‌افزاید: روند صعودی بورس در فصل زمستان هم تداوم خواهد داشت و شاخص تا پایان امسال به سقف قبلی برمی‌گردد.