دارایی‌ها در انواع ترازنامه
همانطور که در مطالب گذشته بیان کردیم، جهت بررسی عملکرد یک شرکت و پیش‌بینی وضعیت آینده آن نیاز است تا عوامل متعددی را در نظر بگیریم. این موضوع برای شرکت‌هایی که در بازار بورس فعال هستند و سهام آنها مورد معامله قرار می‌گیرد، اهمیت بالاتری دارد. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیاز دارند تا قبل از انتخاب سهام و اقدام به سرمایه‌گذاری، اطلاعات کافی درباره شرکت موردنظر خود را کسب کنند.
یکی از راه‌هایی که به افراد کمک می‌کند تا اطلاعات موردنیاز خود را دریافت نمایند، صورتهای مالی آن شرکت است. صورتهای مالی نشان میدهد که تجارت اصلی یک شرکت چیست و چه فعالیت‌هایی انجام میدهد. عملکرد گذشته آن چگونه بوده و چه آینده‌ای برای آن قابل پیش‌بینی است. یکی از اصلی‌ترین صورتهای مالی شرکت‌ها، ترازنامه است.
ترازنامه
ترازنامه مهم‌ترین صورت مالی در فرآیند حسابداری و تعیین مدل‌های مالی است. به‌طور خلاصه ترازنامه نشان میدهد که یک شرکت چه میزان دارایی، بدهی و سرمایه دارد و چگونه می‌تواند از طریق دارایی‌ها، بدهی‌ها را کاهش دهد یا از طریق انتشار سهام تأمین بودجه کند. ترازنامه میزان مالکیت شرکت و سهامداران را نیز نشان میدهد. این صورت مالی در کنار سایر صورت های مالی مانند صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد برای تجزیه و تحلیل بنیادی شرکت استفاده میشود.
ترازنامه به دو بخش اصلی تقسیم میشود. سمت راست ترازنامه دارایی‌ها و سمت چپ، بدهی‌های شرکت و حقوق صاحبان سهام را نشان میدهد.
دارایی‌ها
دارایی‌ها به دو گروه اصلی دارایی‌های جاری و دارایی‌های غیر جاری تقسیم می‌گردد. این تقسیم‌بندی به ترتیب نقد شوندگی و بر اساس دارایی‌های با نقد شوندگی بالا، دارایی‌های ثابت با نقد شوندگی کم و دارایی‌های مالی که عمر بیش از یک سال دارند، است. با مقایسه دو سال متوالی دارایی‌های یک شرکت از ترازنامه، می‌توان میزان کاهش یا افزایش دارایی‌های جاری و غیر جاری را دارایی‌ها در انواع ترازنامه بررسی کرد.
بدهی‌ها
بدهی‌ها نیز به دو گروه بدهی‌های جاری و بدهی‌های غیر جاری تقسیم می‌شوند. بدهی‌های جاری جزو بدهی‌های کوتاه‌مدت هستند که باید طی یک سال تسویه گردد و بدهی‌های غیر جاری از انواع بدهی‌های بلندمدت است که قابلیت تسویه بیشتر از یک سال را دارند. این تقسیم‌بندی بر اساس زمان سررسید آنها انجام میشود. مقایسه بدهی‌های دو سال متوالی یک شرکت، تغییرات بدهکاری شرکت، قدرت شرکت در برابر بدهی‌های آینده و میزان استقراض آن را نشان میدهد.
حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سرمایه در اصل همان سرمایه اولیه شرکت و سرمایه سال‌های متمادی فعالیت شرکت است که به سرمایه اولیه اضافه شده است. این بخش بر اساس کاهش زمان بقای حقوق صاحبان سهام، شامل سه گروه ممتاز، عادی و سود انباشته میشود.
شرکت‌ها بر اساس عملکرد سالیانه خود از طریق محاسبات ترازنامه مشخص می‌کنند که چه میزان سود یا زیان ایجاد کرده‌اند. درصورتی‌که یک شرکت طی یک سال مالی خود سودآوری داشته باشد، به‌صورت سود خالص محاسبه میشود. هیئت‌مدیره هر شرکت در جلسه مجمع عمومی عادی تصمیم می‌گیرد که چه میزان از این سود خالص را به سهامداران خود ارائه دهد. پس از تخصیص سود به سهامداران، میزان باقیمانده از کل سود خالص به‌عنوان سود انباشته در حساب سود انباشته سپرده‌گذاری شده تا برای سرمایه‌گذاری‌های آینده شرکت مورداستفاده قرار گیرد.
در ادامه نمونه‌ای از ترازنامه یک شرکت بورسی در سایت کدال را مشاهده می‌کنید.
نکته: توجه به این نکته ضروری است که دارایی‌ها و بدهی‌ها قابل تهاتر نیستند. به این معنی که نمی‌توان بدهی‌ها را از دارایی‌ها کسر کرد.
معادله کاربردی در ترازنامه
معادله ترازنامه به‌صورت زیر است:
دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام
این معادله نشان میدهد که یک شرکت برای چه مواردی وجه پرداخت کرده (دارایی‌ها)، وجه قرض کرده (بدهی‌ها) و چقدر از سهامداران دریافت کرده است (حقوق صاحبان سهام).
برای مثال اگر یک شرکت از بانک ۴۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال وام ۵ ساله گرفته باشد، دارایی (معمولاً وجه نقد) ۴۰۰ میلیون ریال افزایش می‌یابد و در مقابل بدهی (حساب بدهی بلندمدت) ۴۰۰ میلیون ریال نیز افزایش می‌یابد تا بدین گونه معادله دو طرف ترازنامه برابر شود. اگر این شرکت ۱ میلیارد ریال از سهامداران دریافت کرده باشد، دارایی‌ها و حقوق صاحبان سهام نیز به همین میزان افزایش می‌یابد.
همه درآمدهایی که شرکت ایجاد می‌کند و بیش از بدهی‌ها میشود به حقوق صاحبان سهام اضافه می‌گردد که نشان میدهد دارایی خالص سهامداران چه میزان است. این درآمد با عناوین موجودی، سرمایه‌گذاری‌ها، وجه نقد یا سایر دارایی‌ها قابل‌مشاهده است.
دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شامل حساب‌های کوچک متعددی هستند که به موارد مالی مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند و بر اساس صنعت و موضوع فعالیت شرکت می‌توانند متفاوت باشند.
کاربرد ترازنامه
ترازنامه تصویری از وضعیت مالی شرکت را در دوره زمانی یک‌ساله نشان میدهد. ترازنامه سالانه، روندی که شرکت در بلندمدت داشته است را نشان نمی‌دهد. برای این موضوع باید ترازنامه هر سال را با سال قبل مقایسه کرد. همچنین می‌توان روند فعالیت شرکت‌های مشابه فعال در آن صنعت را بررسی نمود.
با بررسی ترازنامه می‌توان نسبت‌های مالی بسیار مهم و کاربردی را به دست آورد.
سخن آخر
ترازنامه یک صورت مالی است که گزارش دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام را ارائه میدهد.
ترازنامه وضعیت مالی شرکت ازجمله مالکیت و بدهکاری را نشان میدهد.
تحلیلگران بنیادی از ترازنامه در کنار سایر صورتهای مالی برای ارزیابی شرکت و محاسبه نسبت‌های مالی استفاده می‌کنند.
ترازنامه صورت وضعیت مالی
ترازنامه، بیلان یا صورت وضعیت مالی یکی از صورتهای مالی اساسی است که وضعیت مالی یک شخصیت حسابداری (شخصیت گزارشگر) را در یک زمان مشخص نشان میدهد. ترازنامه معمولاً در پایان یک دوره مالی تهیه می‌گردد. در ترازنامه سه قلم اطلاعاتی دارایی، بدهی و سرمایه مشخص می‌گردد.
ترازنامه
مهم‌ترین صورت مالی در فرآیند حسابداری و تعیین مدل‌های مالی است. به‌طور خلاصه ترازنامه نشان میدهد که یک شرکت چه میزان دارایی، بدهی و سرمایه دارد و چگونه می‌تواند از طریق دارایی‌ها، بدهی‌ها را کاهش دهد یا از طریق انتشار سهام تأمین بودجه کند. ترازنامه میزان مالکیت شرکت و سهامداران را نیز نشان میدهد. این ۳ بخش در ترازنامه‌ها، این ایده را به سرمایه‌گذاران میدهد که داشته‌ها (دارایی‌ها) و چه دیونی (بدهی‌هایی) دارد و صاحبان شرکت چه مقدار سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این صورت مالی در کنار سایر صورت های مالی مانند صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد برای تجزیه و تحلیل بنیادی شرکت استفاده میشود.
اجزا دارایی‌ها در انواع ترازنامه ترازنامه
ترازنامه به دو بخش اصلی تقسیم میشود. سمت راست ترازنامه شامل دارایی‌ها و سمت چپ آن دربرگیرنده بدهی‌های شرکت و حقوق صاحبان سهام است که در ادامه مطلب به تشریح و توضیح هر کدام از این اجزا می پردازیم.
دارایی‌ها
دارایی‌ها به دو گروه اصلی دارایی‌های جاری و دارایی‌های غیر جاری تقسیم می‌گردد. این تقسیم‌بندی به ترتیب نقد شوندگی و بر اساس دارایی‌های با نقد شوندگی بالا، دارایی‌های ثابت با نقد شوندگی کم و دارایی‌های مالی که عمر بیش از یک سال یا یک دوره مالی دارند، است.
دارایی های جاری:
مثل وجوه نقد – اوراق بهادار قابل فروش – حساب های قابل نقد – موجودی کالا، مخارج پیش پرداخت شده و …. (که نقدشوندگی بالاتری دارند)
دارایی های غیرجاری:
مثل سرمایه گذاری های بلند مدت – دارایی های ثابت – دارایی های نامشهود و …(که نقدشوندگی پایین تری دارند)
با مقایسه دو سال متوالی دارایی‌های یک شرکت از ترازنامه، می‌توان میزان کاهش یا افزایش دارایی‌های جاری و غیر جاری را بررسی کرد.
بدهی‌ها
بدهی‌ها نیز به دو گروه بدهی‌های جاری و بدهی‌های غیر جاری تقسیم می‌شوند. بدهی‌های جاری جزو بدهی‌های کوتاه‌مدت هستند که انتظار می رود طی یک سال یا یک دوره مالی تسویه گردد و بدهی‌های غیر جاری از انواع بدهی‌های بلندمدت است که قابلیت تسویه بیشتر از یک سال یا یک دوره مالی را دارند. این تقسیم‌بندی بر اساس زمان سررسید آنها انجام میشود.
مثل بدهی بانکی – سود قابل پرداخت – اجاره، مالیات، تسهیلات – دستمزدهای قابل پرداخت و …
بدهی های غیرجاری :
مثل دیون بلند مدت – بدهی های مالیاتی تعلیق شده و …
مقایسه بدهی‌های دو سال متوالی یک شرکت، تغییرات بدهکاری شرکت، قدرت شرکت در برابر بدهی‌های آینده و میزان استقراض آن را نشان میدهد.
حقوق صاحبان سهام(سرمایه)
حقوق صاحبان سرمایه پولی است که به صاحبان سهام یعنی صاحبان آن کسب و کار تعلق دارد. این مبلغ در حساب ها با عنوان «دارایی خالص» نیز شناخته می شود. این مبلغ باقیمانده کل دارایی های شرکت بعد از کسر بدهی های آن به غیر از صاحبان سهام است.
حقوق صاحبان سرمایه در اصل همان سرمایه اولیه شرکت و سرمایه سال‌های متمادی فعالیت شرکت است که به سرمایه اولیه اضافه شده است. این بخش بر اساس کاهش زمان بقای حقوق صاحبان سهام، شامل سه گروه ممتاز، عادی و سود انباشته میشود.
اما یک ترازنامه حسابداری علاوه بر اقلامی که در خود جای میدهد دارای جزئیاتی هم هست که از آن ها با عنوان اجزای ترازنامه یاد می شود. اجزای ترازنامه شامل موارد زیر هستند:
۱ – عنوان ترازنامه
سه بخش «نام کامل واحد اقتصادی»، «نام گزارش یا صورت وضعیت مالی» و «تاریخ گزارش» عوامل تشکیل دهنده عنوان ترازنامه مالی هستند که از اجزای ترازنامه حسابداری محسوب می شود.
نام کامل واحد اقتصادی در سطر اول نوشته می شود.
نام گزارش یا صورت وضعیت مالی در سطر دوم و زیر عنوان نوشته می شود. بدیهی است که در ترازنامه نام گزارش «ترازنامه» خواهد بود.
تاریخ گزارش در سطر سوم آخرین روز از دوره مالی ذکر می شود. این روز آخرین روزی است که در گزارش قید شده است. مثال ۲۹/۱۲/۱۳۹۸
۲ – واحد اندازه گیری
یکی دیگر از اجزای ترازنامه حسابداری واحد اندازه گیری مورد استفاده در گزارش است. این واحد اندازه گیری که در کشور ما ریال است باید در ترازنامه نشان داده شود.
آخرین مورد از اجزای ترازنامه حسابداری جمع حساب ها است. منظور از جمع حساب ها جمع ستون های اول (دارایی) و دوم (بدهی + سرمایه) همانطور که اشاره کردیم در ترازنامه جمع حساب ها باید برابر باشند. زیر این جمع ها نیز باید دو خط موازی کشیده شود تا نشان دهنده بسته شدن آن باشد.
کاربرد ترازنامه
شرکت‌ها بر اساس عملکرد سالیانه خود از طریق محاسبات ترازنامه مشخص می‌کنند که چه میزان سود یا زیان ایجاد کرده‌اند. درصورتی‌که یک شرکت طی یک سال مالی خود سودآوری داشته باشد، به‌صورت سود خالص محاسبه میشود. هیئت‌مدیره هر شرکت در جلسه مجمع عمومی عادی تصمیم می‌گیرد که چه میزان از این سود خالص را به سهامداران خود ارائه دهد. پس از تخصیص سود به سهامداران، میزان باقیمانده از کل سود خالص به‌عنوان سود انباشته در حساب سود انباشته سپرده‌گذاری شده تا برای سرمایه‌گذاری‌های آینده شرکت مورد استفاده قرار گیرد.
نکته: توجه به این نکته ضروری است که دارایی‌ها و بدهی‌ها قابل تهاتر نیستند. به این معنی که نمی‌توان بدهی‌ها را از دارایی‌ها کسر کرد.
معادله کاربردی در ترازنامه
این معادله که به معادله اصلی حسابداری معروف است نشان میدهد که یک شرکت برای چه مواردی وجه پرداخت کرده (دارایی‌ها)، وجه قرض کرده (بدهی‌ها) و چقدر وجه از سهامداران دریافت کرده است (حقوق صاحبان سهام).
دارایی‌ها = بدهی‌ها + سرمایه (حقوق صاحبان سهام)
همه درآمدهایی که شرکت ایجاد می‌کند و بیش از بدهی‌ها میشود به حقوق صاحبان سهام اضافه می‌گردد که نشان میدهد دارایی خالص سهامداران چه میزان است. این درآمد با عناوین موجودی، سرمایه‌گذاری‌ها، وجه نقد یا سایر دارایی‌ها قابل‌مشاهده است.
دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شامل حساب‌های کوچک متعددی هستند که به موارد مالی مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند و بر اساس صنعت و موضوع فعالیت شرکت می‌توانند متفاوت باشند.
ترازنامه تصویری از وضعیت مالی شرکت را در دوره زمانی یک‌ساله ( یک دوره مالی) نشان میدهد. ترازنامه سالانه، روندی که شرکت در بلندمدت داشته است را نشان نمی‌دهد. برای این موضوع باید ترازنامه هر سال را با سال قبل مقایسه کرد. همچنین می‌توان روند فعالیت شرکت‌های مشابه فعال در آن صنعت را بررسی نمود.
با بررسی ترازنامه می‌توان نسبت‌های مالی بسیار مهم و کاربردی را به دست آورد. «نسبت‌های سودآوری و نقدینگی»، «نسبت‌های سرمایه‌گذاری (اهرمی)»، «نسبت‌های فعالیت» و «نسبت P/E » نمونه هایی از موارد استفاده از ترازنامه می باشند .پس دقت و صحت اطلاعات در تهیه یک ترازنامه بسیار اهمیت دارد. نرم افزار های مالی و حسابداری سازه حساب می توانند شما را در تهیه یک ترازنامه جامع و بدون نقص یاری نمایند.
با ترازنامه آشنا شوید
ترازنامه صورتی حاوی دارایی ها، بدهی ها و حقوق مالکانه یک واحد اقتصادی است. ترازنامه مانند یک عکس، وضعیت مالی واحد اقتصادی را در یک لحظه خاص نشان می دهد. (برخلاف سایر صورت های مالی اساسی که مانند یک فیلم تغییرات طی دوره مالی را نمایش می دهند) ترازنامه از نظر استفاده کنندگان صورت های مالی دارای مزایا و معایبی می باشد.
مزایای ترازنامه
الف) ترازنامه ترکیب دارایی های شرکت را نشان می دهد. سمت راست ترازنامه به استفاده کننده نشان می دهد این شرکت چه مقدار از منابعش را در سرمایه گذاری کرده است.
ب) ترازنامه ساختار سرمایه شرکت را آشکار می نماید. سمت چپ ترازنامه حاوی اطلاعاتی راجع به انواع حقوق مترتب بر دارایی ها اعم از بدهی و حقوق صاحبان سهام است
پ) نقدینگی و انعطاف پذیری مالی شرکت از مطالعه ترازنامه مشخص می گردد. منظور از انعطاف پذیری توانایی شرکت در ایجاد و دارایی‌ها در انواع ترازنامه تهیه نقدینگی در مواقع لزوم است. ممکن است یک شرکت نقدینگی بالفعل نداشته باشد ولی امکان بالقوه برای تبدیل دارایی های دیگر یا وام گرفتن جهت تهیه نقدینگی را دارا بوده و انعطاف پذیری داشته باشد.
ت) نسبت های مالی مختلف از ترازنامه قابل استخراج است. یک نسبت مالی شامل یک رابطه یا فرمول است که عناصر صورت های مالی اجزاء آنرا تشکیل می دهد و در آنالیز شرایط مالی شرکت کاربرد دارد. عناصر ترازنامه در کنار عناصر صورت سود و زیان امکان بدست آوردن نسبت های مالی را فراهم می کنند.
معایب ترازنامه
الف) نشان ندادن برخی ارزش ها. بعضی از ارزش ها خصوصا آنهایی که اندازه گیری شان به مبالغ ریالی مشکل (و گاهی غیر ممکن) است در ترازنامه آورده نمی شوند. مثلا یک تیم مهندسی خوب برای یک شرکت نرم افزاری منافع آتی فوق العاده ای دارد ولی استانداردهای حسابداری اجازه نمی دهد چنین مزیت و ارزشی در ترازنامه به عنوان دارایی نشان داده شود.
ب) ترازنامه ارزش جاری بسیاری از اقلام را نشان نمی دهد. رعایت اصل بهای تمام شده تاریخی باعث می شود، ارزش های جاری که مربوط تر محسوب می شوند در ترازنامه گزارش نشوند.
پ) برآوردهای حسابداری روی ترازنامه اثر می گذارد. برآوردهایی که منجر به شناسایی اقلامی مانند استهلاک انباشته، ذخيره مطالبات مشکوک الوصول، ذخیره کاهش ارزش و نظایر آن می گردد، بر ترازنامه اثر می گذارد و باعث می شود مبالغ ترازنامه نیز ابهام مربوط به تخمین و برآورد را در خود داشته باشد. (این اثر در مورد صورت سود و دارایی‌ها در انواع ترازنامه زیان شدیدتر است)
ت) عملیات خارج از ترازنامه (ترازنامه خاموش)
گاهی می توان با انتخاب شکل های متفاوت از یک رویداد مالی ترتیبی داد که یک قلم در ترازنامه باشد یا نباشد. بنابراین اگر مدیران شرکت بخواهند اثر یک رویداد در ترازنامه دیده نشود می توانند این کار را انجام دهند. مثلا دو شرکت که برای انجام یک پروژه نیاز به وام دارند برای اینکه بدهی وام در ترازنامه آنها دیده نشود، اقدام به ایجاد یک شرکت سوم می کنند. سپس ضمانت شرکت سوم را جهت اخذ وام نزد بانک می نمایند. در نتیجه بدهی وام در ترازنامه شرکت سوم دیده می شود و ترازنامه شرکت اول و دوم فقط یک دارایی به نام سرمایه گذاری در شرکت سوم را نشان می دهد.
طبقه بندی در ترازنامه
دارایی ها و بدهی ها در ترازنامه به ترتیب پایندگی طبقه بندی می گردند، به این صورت که هر چقدر پایندگی کمتر داشته باشند، بالاتر گزارش می شوند. مثلا دارایی و بدهی جاری بالاتر و دارایی و بدهی بلندمدت در بخش پایین تر آورده می شوند. همچنین می توان گفت هر دارایی سیالیت(درجه نقد شوندگی) بیشتری داشته باشد، بالاتر گزارش می گردد و هر بدهی که سررسید نزدیکتری داشته باشد نیز بالاتر از بقیه بدهی ها نمایش داده می شود.
گزارشات مالی چیست و چگونه تهیه می شود؟
حسابداری یکی از علومی است که از روزگاران قدیم تا کنون در خدمت جامعه بشری بوده است. این دانش همواره با اطلاعاتی سر و کار دارد که نقش مهمی در بهره‌وری زندگی انسان‌ها دارد. دانستن مفاهیم اولیه حسابداری و به کارگیری آن حتما نقش پیش ویژه‌ای در اهداف اقتصادی خواهد داشت.
در نتیجه در ادامه مقاله با نحوه تهیه گزارشات مالی که یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها در علم حسابداری است آشنا خواهید شد. در واقع می‌توان علم حسابداری را علم بیان محاسبات به زبان حسابداری و تهیه گزارش مالی دانست. قطعا با توجه به این نکته می‌توان به اهمیت گزارشات مالی پی برد.
هدف کلی این مقاله این است که افراد علاقه‌مند به حسابداری با اصول حسابداری و نحوه تهیه گزارشات مالی آشنا شوند و آن را در موئسسات کوچک خود پیاده‌سازی کنند.
گزارش مالی چیست؟
مسئولیت تهیه گزارشات مالی هر شرکت یا موسسه‌ای برعده حسابداری آن سازمان است. این گزارشات که به صورت دوره‌ای تهیه می‌شوند دارای اطلاعات بسیار مهمی است که برای آینده مالی شرکت بسیار مهم و حائز اهمیت است.
واضح است که گزارشات مالی باید شامل دارایی‌ها بدهی‌ها درآمدها، هزینه‌ها، حقوق صاحبان سهام ، میزان جریان وجه نقد در شرکت و.. در یک دوره زمانی مشخص باشد. گزارشات مالی دارای سه نوع بازه زمانی هستند؛ گزارشات مالی سه ماهه نخست سال، گزارشات مالی شش ماهه و گزارشات مالی یک ساله.
همان طور که در ابتدای مطلب ذکر شد تهیه گزارشات مالی یکی از مهم‌ترین وظایف یک حسابدار است؛ زیرا او باید به وسیله این گزارشات کاری کند که اطلاعات مالی شرکت برای عموم آسان و قابل فهم باشد.
گزارشات مالی تهیه شده در هر موسسه‌ای باید در دفاتر قانونی ثبت شوند؛ به همین دلیل از مهم‌ترین اسناد هر شرکتی گزارشات مالی آن شرکت است و باید در تهیه آن دقت زیادی به خرج داد.
مفاهیمی که باید در گزارشات مالی ذکر شوند؟
به همه منابع اقتصادی که با استفاده از آن فعالیتهای اقتصادی را به انجام می‌رسانند دارایی می‌گویند. منابعی که در اثر معاملات و فعالیت های مالی، ایجاد و شناسایی شده‌اند و قابلیت تبدیل شدن به پول را دارند دارایی گفته می‌شوند.
به تعهداتی که برای موسسه ایجاد شده است؛ چه در قبال پول نقد یا دریافت کالا و خدمات، به صورت غیر نقدی که هزینه آن باید با پرداخت پول و انتقال دارایی انجام شود بدهی گفته میشود.
حقوق سهامداران حقوق افرادی است که در مجموعه سرمایه گذاری کرده‌اند. حقوق این افراد از جمع دارایی‌ها و بدهی‌ها به دست خواهد آمد.
منافع مالی که در نتیجه فروش یا خدمات مجموعه اقتصادی به دست خواهد آمد درآمد نامیده میشود. نکته مهم در مورد درآمد‌های یک مجموعه این است که آورده سرمایه گذاران جزئی از دارایی یک مجموعه محسوب نمی‌شود.
در برخی موارد سهامداران به دلیل سرمایه گذاری بلند مدت در یک مجموعه صاحب سود می‌شوند. میزان سودی که سهامدارن از این سرمایه گذاری به دست می‌آورند را آورده سرمایه گذاران می‌گویند.
در برخی مواقع شرکت به دلیل بازپرداخت بدهی‌ها یا برخی دلایل دیگر متحمل ضرر میشود. این ضرر در نهایت منجر به کاهش میزان سرمایه سهامدارن خواهد شد؛ به این روند ستانده سرمایه گذاران گفته میشود.
مزایای تهیه گزارشات مالی دوره ای
مورد مهمی که در نتیجه تهیه گزارشات مالی از نرم افزار حسابداری به وجود می‌آید مشخص شدن میزان ارزش هر سهم شرکت است. به این معنا که وضعیت مالی شرکت برای سهامداران آن به وسیله گزارشات مالی مشخص خواهد شد.
کسانی که آشنایی با حسابداری و اصول آن ندارند اما در بازار بورس فعالیت می‌کنند با این مزیت تهیه گزارشات مالی به خوبی آشنایی دارند.
مهم ترین کاربرد گزارشات مالی این است که این گزارشات به مراجع قانونی ارائه میشود. آسان سازی حسابرسی قانونی و بحث مالیاتی سازمان‌ها نتیجه تهیه این گزارشات است. به همین دلیل ضرورت وجود گزارشات مالی برای پرداخت مالیات بر کسی پوشیده نیست.
- ارائه نقشه مالی برای برنامه ریزی های دقیق
گزارشات مالی به دلیل این که میزان بدهکاری و بستانکاری مجموعه را مشخص می‌کنند برای برنامه‌ریزی موسسات از اهمیت بالایی برخوردار هستند؛ در واقع بدون تدوین گزارشات مالی برنامه‌ریزی برای آینده مجموعه بسیار دشوار است و تا حد زیادی ممکن نیست زیرا به وسیله تدوین گزارشات مالی است که مدیران یک مجموعه می‌توانند سیاست‌های مالی و پولی مجموعه را تغیردهند و تصمیمات درست‌تری اتخاذ کنند.
- هموار سازی راه برای پیشرفت یک مجموعه
یکی ازمزایای مهم دیگر تدوین گزارشات مالی این است که به یک سازمان کمک خواهد کرد تا نقاط ضعف و قدرت خود را بشناسند. این جریان خود برای پیشرفت یک مجموعه امری ضروری است. تهیه این گزارشات قطعا به مجموعه کمک خواهد کرد که برای جذب سرمایه گذار آماده باشد.
- اهمیت بالای گزارشات مالی برای مزایده
علاه‌بر اهمیت بالایی که انتشار گزارشات مالی برای سهامدارن خرد و مدیران دارد تا عملکرد مالی یک مجموعه را ارزیابی کنند گزارشات مالی اهمیت بالایی برای برگزاری مناقصه و مزایده‌های یک شرکت دارد.
انواع گزارشات مالی
به دسته‌ای از گزارشات مالی ترازنامه گفته میشود که وضعیت دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق سهامداران یک مجموعه در آن آمده باشد. به تراز نامه گزارش وضعیت مالی نیز گفته میشود. به طور کلی صورت وضعیت مالی به شکلی تنظیم میشود که دارایی‌های مجموعه با مقدار بدهی و حقوق سهامداران برابر باشد.
به ترازنامه‌ها به این دلیل گزارش وضعیت مالی گفته میشود که ترازنامه حاوی اطلاعات دقیقی از میزان بدهی و دارایی یک مجموعه خواهد بود.
نمای کلی تدوین ترازنامه به این صورت است که در سمت راست ترازنامه دارایی‌های مجموعه ذکر خواهد شد؛ همچنین در سمت چپ ترازنامه میزان بدهی‌ها ذکر خواهد شد. در نهایت در انتهای یک ترازنامه میزان حقوق سهامداران مجموعه ذکر خواهد شد.
یکی دیگر از صورتهای مالی که تدوین آن برای یک مجموعه لازم است صورت سود و زیان جامع است. بر اساس این صورت مالی میزان دقیق درآمدها و هزینه‌ها در طی یک دوره مالی مشخص خواهد شد.
صورت مالی سود و زیان جامع درآمدها و هزینه‌های عملیاتی یک موجموعه است نه هزینه‌های غیر عملیاتی. در نتیجه تهیه این صورت مالی زمانی انجام میشود که سودی به حساب صاحبان سهام واریز نشده باشد. تدوین صورت سود و زیان جامع زمانی کاربرد دارد که نیاز به اصلاح یک مجموعه باشد.
علاوه‌بر ترازنامه یکی دیگر از انواع گزارشات مالی مهم صورت سود و زیان نام دارد. دلیل اهمیت تدوین این گزارش مالی از این جهت است که میزان سودآوری یا زیان‌ده بودن یک مجموعه را مشخص خواهد کرد.
برای شرکت‌های موجود در بازار سرمایه این ترازنامه از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا بر اساس مشاهد همین ترازنامه و بررسی سودآوری یا زیان‌ده بودن آن سرمایه گذاران اقدام به سرمایه گذاری در یک مجموعه خواهند کرد.
ارائه این گزارشات معمولا در پایان یک سالی مالی خواهد بود و برای ارائه آن اجباری در کار نیست؛ اما اگر مجموعه در بازار بورس سهام عرضه کرده باشد ارائه آن اجباری خواهد بود. در گزارشات سود و زیان میزان فروش شرکت، دارایی‌ها، هزینه‌های جاری و مواردی از این دست ذکر خواهد شد.
بر اساس این گزارشات مالی است که تحلیلگران میزان سودآوری یک مجموعه را پیش‌بینی خواهند کرد و در نتیجه تحلیل این تحلیلگران بسیاری از افراد اقدام به خرید یا فروش سهام یک شرکت خواهند کرد. در صورت مالی سود و زیان مواردی همچون درآمدها، هزینه‌ها و میزان سود یک مجموعه ذکر خواهد شد.
صورت مالی گردش وجوه نقد یکی از مهم‌ترین صورتهای مالی است که نشان‌دهنده میزان گردش وجوه نقد یک مجموعه در بازه زمانی یک سال است. مبنای تهیه این صورت مالی اطلاعاتی است که در صورت مالی سود و زیان ذکر میشود.
فعالیت‌ها و منابعی که از طریق آن برای یک مجموعه وجه نقد به وجود می‌آید برای یک مجموعه از اهمیت بالایی برخوردار است؛ بنابراین مانند قلب برای انسان، پیدا کردن این منابع برای یک مجموعه مهم و ضروری است. در نهایت این صورت مالی منابعی که از طریق آن وجوه نقد به وجود می‌آید و منابعی که از طریق آن وجوه نقد از بین می‌رود را نشان میدهد.
برای تدوین دقیق این صورت مالی علاوه بر استفاده از یک حسابدار حرفه‌ای باید از نرم‌افزار‌های مفید در این حوزه نیز استفاده کرد. بررسی این صورت مالی برای بستانکاران یک مجموعه بسیار حائز اهمیت است زیرا بر اساس گزارش مالی گردش وجوه نقد می‌توانند مشاهد کنند که توانایی یک مجموعه برای پرداخت بازپرداخت‌ها چقدر است.
در نهایت این صورت مالی میزان انعطاف‌پذیری یک مجموعه و قدرت یک مجموعه برای بازپرداخت قرض‌ها را نشان میدهد.
اگر هدف شما از مطالعه این مقاله تدوین گزارشات مالی نیست بلکه می‌خواهید نحوه خواندن و فهم گزارشات مالی را بیاموزید با ادامه مقاله همراه باشید.
نحوه خواندن گزارشات مالی
برای تهیه‌کنندگان گزارشات صورتهای مالی این نکته بسیار مهم است که این گزارشات از شفافیت بالایی برخوردار باشند و عموم افراد به راحتی بتوانند آن را بخوانند؛ علاوه‌بر آن بتوانند از وضعیت دارایی و میزان سود و زیان مالی که سهامداران یک مجموعه را تحت تاثیر قرار میدهد آگاهی یابند.
به همین دلیل نباید خواندن اعداد و ارقام موجود در یک گزارش مالی کسانی که در مورد آن آگهی ندارند را دچار مشکل کند. برای خواندن گزارشات مالی باید توجه کنید که میزان دارایی‌ها و بدهی‌ها به صورت واضح در ستون‌هایی از گزارش مالی ذکر شده است.
نکته واضحی که در صورتهای مالی وجود دارد میزان سود و زیان یک مجموعه است در نتیجه برای اطلاع از آن نیز دچار مشکل نخواهید شد. اما در نهایت همه گزارشات مالی دارای مفاهیم حسابداری هستند در نتیجه برای فهم آن به دانش مقدماتی از حسابداری نیاز دارید.
که به راحتی این دانش را با خواندن قسمت ابتدایی این مقاله کسب خواهید کرد. در نهایت برای آن که حجم عظیمی از یک گزارش مالی شما را سردرگم نکند مفهوم خاصی را که به دنبال آن هستید مشخص کنید و با دقت به دنبال آن در گزارش بگردید.
گزارشات مالی مورد استفاده چه کسانی است؟
به دلیل این که در تهیه گزارشات عملکرد مالی و وضعیت اقتصادی یک مجموعه مشخص میشود؛ این گزارشات و اطلاعات آن برای افراد متعدد سازمان از جمله سهامدارن یا صاحبان مجموعه، مدیران ارشد مجموعه، اداره دارایی و سازمان مالیاتی کشور مهم است و هر کدام به بخشی از اطلاعات طبقه بندی شده در این گزارشات مالی نیاز دارند. در نتیجه گزارشات مالی مورد استفاده افراد زیر است:
سهامداران و سرمایه گذاران یک مجموعه برای آن که بدانند به سرمایه گذاری خود ادامه دهند یا خیر به مطالعه صورتهای مالی نیاز دارند.
به این معنا که صورتهای مالی این دیدگاه را به سرمایه گذاران میدهد که سرمایه گذاری در موجموعه برای سال بعدی چگونه باشد آیا اقدام به تزریق سرمایه کنند یا نواقص مجموعه را برطرف کنند.
بانک و دیگر اعطاکنندگان تسهلات مالی با مطالعه صورتهای مالی تصمیم به اعطای تسهیلات به مجموعه درخواست‌دهنده خواهند گرفت.
در صورتی که یک مجموعه زیان‌ده تلقی شود بانک می‌تواند از اعطای تسهیلات به آن خودداری کند؛ اما اگر یک مجموعه بر اساس صورتهای مالی سودده طلقی شود این موضوع می‌تواند منجر به گرفتن تسهیلات شود.
اشخاص یا مجموعه‌هایی که مواد اولیه یا خدمات مجموعه را تامین می‌کنند؛ ممکن است پس از مطالعه صورتهای مالی یک مجموعه به همکاری خود با مجموعه ادامه ندهند؛ زیرا ممکن است تصور کنند که مجموعه از عهده پرداخت تعهدات خود برنخواهد آمد.
بخشی از مخاطبان صورتهای مالی کارکنان حاضر در مجموعه هستند. به این معنا که شرکت با ارائه ترازنامه مثبت از مجموعه خود باعث افزایش روحیه و بازدهی در کارکنان خود خواهد شد.
سخن پایانی
مطالعه صورتهای مالی یک مجموعه برای سرمایه گذاران بسیار مفید خواهد بود؛ اما تمامی فعالیتهای یک مجموعه در این گزارشات منعکس نخواهد شد.
این اطلاعات به دست اعضای هیت مدیره و برخی از سهامدان نهادی خواهد رسید؛ بنابراین عده‌ای از سهامداران از آگاهی بیشتری برخورداراند. در نتیجه عدم تقارن اطلاعاتی همواره پس از مطالعه گزارشات مالی برای سهامداران وجود دارد.
تعریف صورت های مالی
گزارشی که از نتیجه فعالیت شرکت در مدت زمان مشخصی ارائه می شود را صورت های مالی می گویند. نحوه تهیه و تنظیم صورتهای مالی باید دارای چهارچوب و شکل خاصی باشد. و همچنین باید اصول حسابداری و استانداردهای مربوطه کاملا رعایت شود، در نتیجه اطلاعات و گزارشات بسیار دقیقی از صورت های مالی در دست خواهد بود. هدف اصلی و مهم صورتهای مالی بازنمایی اطلاعات طبقه‌بندی‌شده و اطلاعات خلاصه‌شده درباره عملکرد مالی و وضعیت مالی یک واحد تجاری می باشد.
صورت های مالی اساسی
با استفاده از صورت های مالی اساسی این امکان را به صاحبان سرمایه، سرمایه‌گذاران، بستانكاران و مدیران شركت‌ها می دهد تا از وضعیت مالی گذشته، حال و آینده شرکت‌های سهامی مورد نظر خود اطلاعات کافی در دست داشته باشند.
موسسه خدمات مالی و حسابداری صالح اندیشان ماندگار
ارائه دهنده کلیه خدمات مالی در سریع ترین زمان
جهت مشاوره یا کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید
انواع صورت های مالی حسابداری
1-ترازنامه
2-صورت سود و زیان
3-صورت گردش وجوه نقد
4-یادداشت‌های توضیحی
1- ترازنامه
با استفاده از تراز نامه از وضعیت دارایی ها و بدهی ها همچنین حقوق مالکان یک شرکت گزارشی تهیه می شود تا در یک تاریخ مشخص نشان داده شود. ترازنامه به نحوی می باشد که مجموع بدهی ها و حقوق صاحبان سهام با میزان دارایی های یک شرکت برابر باشد البته دارایی‌ها در انواع ترازنامه به این شیوه معادله اساسی حسابداری هم گفته می شود. به طور کلی تراز نامه این امکان را به شما می دهد تا از وضعیت دارایی ها و بدهی های یک شرکت مطلع باشید. ترازنامه را تحت عنوان صورت وضعیت مالی نیز نام برده می شود.
عناصر اصلی ترازنامه
✔ دارایی‌ها
✔ بدهی‌ها
✔ حقوق صاحبان سهام(سرمایه)
دارایی های یک شرکت
نحوه تامین دارایی یک شرکت، از طریق بدهی ها، وام و از طریق آورده سهامداران به صورت نقدی و غیر نقدی می باشد. بخشی از دارایی‌ها که به وسیله سهامداران شرکت تأمین مالی شده است، در دسته حقوق صاحبان سهام طبقه‌بندی میشود. دو دسته دارایی وجود دارد، دارایی جاری و دارایی ثابت. اگر تغییر در یک طرف ترازنامه ایجاد شود سبب تغییر در سمت متقابل می شود.
دارایی جاری
دارایی‌های جاری قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند، مثل: حساب‌ها و اسناد دریافتنی، سپرده بانکی، موجودی نقد، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، موجودی کالا.
دارایی‌های ثابت
دارایی های ثابت نقدشوندگی بالایی ندارد و در ضمن شرکت هیچ تصمیمی بر نقد کردن دارایی ها در کوتاه‌مدت ندارد. این دارایی ها شامل: وسایط نقلیه، ماشین‌آلات تولیدی، ساختمان‌ها، اموال، زمین هر سال قسمتی از ارزش دارایی ها به هزینه استهلاک منتقل می شود در اثر استهلاک، ارزش دفتر این اقلام هرسال کاهش می‌یابد.
بدهی ها
بدهی‌ها به دو دسته بدهی غیر جاری (بلند مدت) و بدهی جاری تقسیم می‌شوند. در دسته بدهی جاری اقلامی که دارای سر رسیدی در زمان کمتر از یک دوره مالی هستند قرار می‌گیرند مثل: حساب ها، پیش دریافت‌ها، اسناد پرداختنی، ذخیره مالیات، در دسته‌بندی بدهی‌های غیر جاری، بدهی‌های بلندمدت شرکت که انتظار نمی‌رود، در طی یک دوره مالی سررسید شوند قرار می گیرند. مثل: تسهیلات بلندمدت، ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان.
حقوق صاحبان سهام(سرمایه)
حقوق صاحبان سهام نظیر: سود و زیان انباشته، سرمایه، اندوخته قانونی و سایر اندوخته‌ها می باشد.
دیدگاه شما